مرکز آموزشی درمانی ولایت

به گزارش روابظ عمومی مرکز آموزشی درمانی و پژوهشی ولایت به نقل از پورتال خبری سبک زندگی؛ برخی قربانیان سوختگی به علت ناتوانی هایی که برایشان ایجاد می شود شغل خود را از دست می دهند و اگر سوختگی در ناحیه صورت رخ دهد، جوشگاه های ایجاد شده باعث بروز بدشکلی در ظاهر می شود و این امر نیز باعث خروج چنین افرادی از جامعه و از دست موقعیت های اجتماعی مانند شغل، ازدواج و... خواهد شد. در این مطلب با مهم ترین علل سوختگی و راهکارهای پیشگیری از آن آشنا خواهید شد.

1- وسایل گازسوز بدون ترموکوپل 

یکی از مهم ترین اجزای وسایل گازسوز، که ضرورتا هر وسیله گازسوزی باید واجد آن باشد، ترموکوپل وسیله ای است که در صورت خاموش شدن شعله وسیله گازسوز طی چند ثانیه جریان گاز را قطع می کند. برای مثال اگر غذای روزی شعله گاز سر برود و شعله گاز خاموش شود، ترموکوپل طی چند ثانیه جریان گاز را قطع می کند.

این اتفاق در زمان قطع گاز نیز می افتد به طوری که اگر گاز شهری به هر علت قطع شود در زمان وصل مجدد جریان گاز، ترموکوپل عمل می کند و در عین حالی که شیر گاز باز است جریان گاز قطع می شود و دیگر گازی وارد محیط منزل نمی شود. درواقع، این دستگاه کوچک می تواند جان بسیاری از افراد خانواده را نجات دهد و مانع بروز یک فاجعه در خانواده شود.

پیشگیری: آمار نشان می دهد تعداد قابل توجهی از بیماران بستری شده در مراکز سوانح و سوختگی، به علت تجمع گاز در محیط منزل و انفجار ناگهانی آن دچار سوختگی شده اند که صدالبته این حادثه قابل پیشگیری بوده است. قاعده کلی استاندارد این است که هر وسیله گازسوز الزاما واجد ترموکوپل باشد. بنابراین در زمان خرید وسایل گازسوز مانند اجاق گاز، بخاری و آبگرمکن گازی دقت کنیم این وسیله ها حتما ترموکوپل داشته باشند. یادمان باشد پیشگیری بسیار ساده تر و ارزان تر از درمان است.

-2 اجاق گاز و غذای روی آن

یکی از علت های بسیار شایع سوختگی در اطفال، برگشتن غذای داغ روی اجاق گاز روی کودکان خردسال است. این اتفاق معمولا در زمانی می افتد که مادر غذا را روی شعله جلویی گاز قرار داده و کودک کنجکاو در یک لحظه غفلت بزرگ ترها ظرف غذا را به سمت خود می کشد و باعث واژگونی غذای داغ روی خود می شود. معمولا سوختگی در چنین کودکانی به علت مایع بودن عامل سوزاننده، وسعت زیادی از بدن کودک را فرا می گیرد که می تواند بسیار خطرناک باشد.

اتفاق خطرناک دیگری که ممکن است بیفتد، واژگون شدن اجاق گاز و غذای داغ روی آن است که معمولا در اجاق گازهای کوچک تر اتفاق می افتد. در چنین مواردی کودک، دستگیره فرا گاز را به سمت خود می کشد و اجاق گاز همراه محتویات داغ روی آن روی کودک بر می گردد.

اتفاق خطرناک دیگری که متاسفانه بارها رخ داده این است که مادر برای اینکه کودک خود را در آشپزخانه کنار خود نگه دارد در فر اجاق گاز را باز می کند و کودک را روی این در می نشاند که در چنین حالتی به علت فشار و وزن کودک کال اجاق گاز و غذای داغ روی آن، روی کودک واژگون می شود.

پیشگیری: هرگز کودک را داخل آشپزخانه تنها نگذارید. غذای در حال طبخ را روی شعله های عقبی اجاق بگذارید و از شعله های جلویی کمتر استفاده کنید. کودکان خود را از خطر سوختگی با غذای داغ روی اجاق گاز آگاه کنید. مسلما توضیح این خطرها به کودکان می تواند در پیشگیری از سوختگی کمک کننده باشد. هرگز اجازه ندهید کودکان روی در باز فر گاز بنشینند و یادتان باشد که یک لحظه غفلت می تواند باعث بروز یک فاجعه شود.

-3 سوختگی با بخار غذا

یکی از موارد شایع سوختگی در آشپزخانه به خصوص در خانم ها که بیشتر با آشپزی در منزل سر و کار دارند سوختگی با بخار غذاست که متاسفانه این سوختگی به صورت مکرر رخ می دهد. ماجرا به این صورت است که غذای داغ روی شعله گاز در حال پختن است و این در حالی است که در ظرف غذا بسته است.

بنابراین به علت دمای بالای ظرف و غذای داخل آن، مقادیر زیادی بخار آب در ظرف جمع شده است. در چنین حالتی معمولا خانم خانه برای بررسی وضعیت طبخ غذا در حالی که صورتش را نزدیک ظرف غذا گرفته در ظرف را بر می دارد و در نتیجه به صورت ناگهانی مقادیر نسبتا زیادی بخار آب با صورت وی برخورد می کند که گاهی چنین کاری باعث سوختگی صورت و دست وی می شود.

پیشگیری: همیشه باید به بخار آب در ظرف دربسته روی اجاق گاز توجه داشت و در آن را باید آهسته و در حالی که صورت خود را با فاصله از ظرف نگاه داشته ایم، برداریم.

4- واژگون شدن سماور

یکی از علت های مهم و نسبتا شایع سوختگی کودکان و اطفال واژگون شدن سماور از روی بار (کابینت) آشپزخانه روی کودک است. معمولا هم ماجرا به این ترتیب است که کودکانی که تازه راه افتاده اند در زمان کوتاهی که والدین آنها سمت کابینت آشپزخانه می روند و شلنگ گاز مربوط به سماور را می گیرند و به سمت خود می کشند و در این حالت فاجعه رخ می دهد و کودک خردسال دچار سوختگی شدید و وسیع می شود. چنین اتفاقی در حالت دیگری نیز رخ می دهد و آن زمانی است که سماور روی بار یا کابینت آشپزخانه در شرایط استوار و ثابتی نیست بنابراین با کوچک ترین برخوردی واژگون و باعث سوختن افراد می شود.

پیشگیری: سماور را دور از دسترس اطفال قرار دهید. خود سماور را به وسیله تسمه یا هر وسیله مناسب دیگر روی دیوار ثابت کنید. شلنگ گاز سماور را به گونه ای مهار کنید که با کشیده شدن شلنگ گاز، سماور جابجا و واژگون نشود. شاید بهترین کار کوتاه کردن شلنگ گاز سماور تا حد ممکن باشد.

-5 برق گرفتگی در منزل

برق گرفتگی در منزل معمولا بر اثر بی توجهی والدین رخ می دهد. اغلب برق گرفتگی در کودکان خردسال ناشی از کنجکاوی زیاد کودک نوپایی است که انگشت خود را داخل پریز برق می کند و این کار باعث برق گرفتگی و سوختگی ناشی از آن می شود. اگر برق گرفتگی در همان لحظه اول باعث مرگ فرد نشود معمولا باعث سوختگی بسیار عمیق و در بسیاری از موارد از دست دادن انگشت، دست یا پا در قربانی می شود. درواقع، به علت بی توجهی والدین، کودک خردسال در یک لحظه انگشتان و حتی دست یا پای خود را از دست می دهد.

پیشگیری: در زمان ساختن منزل باید پریزهای براق را در ارتفاع حدود یک متر قرار داد که دست کودکان خردسال به آنها نرسد که البته چنین کاری چند سال است منسوخ شده! برای تمام پریزهای برق باید محافظ پلاستیکی تهیه شود. قیمت این محافظ ها بسیار ناچیز است و شاید با صرف مبلغ یک دو هزار تومان بتوان تمام پریزهای منزل را محفوظ کرد.

باید از سیستم های جدید محافظتی در برابر برق استفاده کرد. این سیستم که به جان پناه معروف است در صورت اتصال بدن فرد با جریان برق باعث قطع جریان برق منزل می شود. یادمان باشد برق یک نعمت است ولی اگر از آن درست استفاده نشود می تواند بسیار خطرناک و حتی کشنده باشد.

- 6 برق گرفتگی در محیط کار

یکی از موارد شایع برق گرفتگی در محیط کار مربوط به کارگرانی است که آرماتوربند هستند یا کارگرانی که لوله های آب یا میله های فلزی را داخل طبقات بالای ساختمان نیمه کاره می فرستند. در چنین حالتی میله یا لوله فلزی به سیم های برق داخل کوچه یا خیابان برخورد می کند و باعث برق گرفتگی این کارگران می شود.

این برق گرفتگی در اغلب موارد آنچنان جدی و شدید است که باعث قطع شدن دست ها و پاها در کارگران قربانی می شود. متاسفانه این حادثه تکراری، شایع ترین علت برق گرفتگی در محیط کار است که تعدادی از هموطنان ما را از کارافتاده و معلول می کند.

پیشگیری: سیم های برق کوچه و خیابان محل ساخت و ساز ساختمانی باید قبل از آغاز عملیات ساختمانی به وسیله مراجع مربوطه (اداره برق) پوشش گذاری شده و عایق شوند. تمام کارگرانی که در قسمت آرماتوربندی یا جابجایی لوله ها و میله های فلزی کار می کنند باید دستکش عایق و نیز کفش عایق بپوشند.

کارگران ساختمانی باید بدانند برای برق گرفتگی لازم نیست لوله یا میله فلزی به سیم برق بچسبد، بلکه اگر این میله یا لوله فلزی به سیم برق نزدیک شود (تا حد فاصله حدود نیم متر) بر اثر نیروی جاذبه مغناطیسی، میله فلزی به سمت سیم برق کشیده می شود و فاجعه رخ می دهد.

-7 انفجار گاز تجمع یافته در محیط

یکی دیگر از اتفاق هایی که مکررا باعث سوختگی در افراد می شود و گاهی ممکن است باعث سوختگی چند نفر به صورت توأم شود انفجار گاز تجمع یافته در محیط بسته است. معمولا ماجرای تکراری به این صورت است که شیر گاز برای مدتی بازمی ماند و حجم زیادی گاز در محیط منزل تجمع پیدا می کند و ساکنان منزل زمان و ورود به خانه بدون توجه به بوی گاز اقدام به زدن کلید برق برای روشن کردن چراغ منزل می کنند غافل از اینکه همین زدن کلید برق باعث ایجاد جرقه کوچکی خواهد شد که باعث بروز انفجار بزرگی در منزل می شود و در چنین حالتی ساکنان منزل دچار سوختگی خواهند شد.

پیشگیری: همیشه قبل از خروج از منزل یا قبل از خواب کلیه وسایل گازسوز را کنترل کنید. زمان ورود به منزل به بوی محیط توجه کنید. گاز بوی تندی شبیه بوی سیر دارد. در صورت استشمام چنین بویی هرگز کلید برق را نزنید و هیچ وسیله برقی ای را روشن نکنید. همین طور به هیچ وجه از کبریت و فندک استفاده نکنید. مناسب ترین اقدام در چنین وضعیتی بستن شیر گاز و باز کردن در و پنجره ها برای خروج گاز از محیط است.

-8 آغشته شدن لباس به بنزین و نفت

یکی دیگر از حوادث تکراری که باعث سوختن افراد می شود آغشته شدن البسه افراد به بنزین، گازوئیل یا نفت هنگام کار است که این اتفاق معمولا زمان پر کردن باک بنزین اتومبیل یا موتور می افتد یا زمانی که کارگران به خصوص مکانیک ها لباسشان به بنزین آغشته شده است و بعد از گذشت مدتی که فکر می کنند دیگر خطری وجود ندارد کبریت می زنند یا فندک را روشن می کنند غافل از اینکه البسه آغشته به بنزین مستعد آتش گرفتن است و حتی چند ساعت بعد از آغشتگی اولیه به راحتی آتش می گیرد.

پیشگیری: البسه آغشته به بنزین یا نفت باید بلافاصله تعویض شوند. تا زمانی که البسه آغشته را تن دارید، به هیچ شعله ای نزدیک نشوید.

9- پرکردن کپسول گاز اتومبیل به وسیله کپسول های گاز منازل

یکی از اشتباهات بزرگ و متاسفانه شایعی که پاره ای از افراد مرتکب می شوند پرکردن کپسول گاز اتومبیل به وسیله کپسول های گاز منازل است! که به علت وجود نداشتن شرایط استاندارد معمولا مقادیر قابل توجهی از گاز در محیط و به خصوص داخل کابین اتومبیل تجمع می یابد. در چنین حالتی فرد بدون توجه به تجمع گاز در محیط اقدام به روشن کردن سیگار خود می کند که این کار باعث انفجار ناگهانی گاز تجمع یافته می شود و فرد به شدت می سوزد.

پیشگیری: قویا از شارژ غیراستاندارد کپسول گاز اتومبیل اجتناب شود.

-10سوختگی در بیماران صرع

یکی از اتفاق هایی که به صورت مکرر باعث سوختگی می شود، سوختگی در افرادی است که دچار بیماری صرع هستند. حادثه به این ترتیب رخ می دهد که فرد مصروع کنار منبع حرارتی مانند بخاری برقی یا گازی یا شعله چراغ گاز روی زمین قرار گرفته است و هیچ کس کنار وی نیست.

در چنین شرایطی فرد دچار حمله تشنج ناشی از صرع می شود و هوشیاری خود را از دست می دهد و در فاصله بسیار نزدیکی از وسیله گرمایشی می افتد و چون بیهوش است دچار سوختگی شدید می شود بدون اینکه درد ناشی از سوختگی را حس کند! این اتفاق داخل حمام هم ممکن است بیفتد. بنابراین باید از بیماران مصروع در زمان استحمام مراقبت بیشتری کرد. چنین حادثه ای مکررا در مورد افراد معتادی که متعاقب مصرف مواد مخدر دچار افت سطح هوشیاری می شوند نیز رخ می دهد!

پیشگیری: افرادی که مصروع هستند همیشه به فکر تشنج های نابهنگام و ناگهانی باشند و همواره دور از منبع حرارتی قرار بگیرند. اعتیاد به مواد مخدر بلایی است که متاسفانه تعدادی از هموطنان ما به آن مبتلا هستند. چنین افرادی نیز باید متوجه امکان از دست دادن هوشیاری خود متعاقب مصرف مواد مخدر باشند! مسلما اگر یک فرد معتاد دچار سوختگی شود، مشکلی بر مشکل های وی و خانواده اش افزوده خواهد شد.